Sáp nhập, hợp tốt hơn nhất: Hóa giải sở hữu chéo?!

Năng lượng Mới số 314   Sẽ còn sáp nhập, thống nhất  Cùng thời điểm này, sắp có phương án Ngân hàng thương nghiệp Cổ phần Phát triển Mê Kông (MDB) sáp nhập vào nhà băng Thương mại Cổ phần Hàng hải Việt Nam (Maritime Bank) và Ngân hàng Phương Nam (Southern Bank) sáp nhập vào Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank). Rất có thể, phương án chi tiết sẽ được trình và phê duyệt tại Đại hội cổ đông sắp tới của các nhà băng này. Đối với trường hợp của PGBank, Tập đoàn Petrolimex hiện là cổ đông lớn nhất, nắm tỷ lệ sở hữu lên tới 40%, khoảng 1.200 tỉ đồng. Theo chỉ đạo, tập đoàn này phải giảm tỷ lệ sở hữu tại đây xuống 20% trong năm 2015. Đây là vấn đề nan giải khi phải thoái một lượng vốn khá lớn mà Petrolimex đầu tư ngoài ngành nhưng vẫn phải bảo toàn được giá trị vốn trong bối cảnh thị trường suy giảm hiện thời... Tuy nhiên, nếu PGBank về với VietinBank và việc Vietinbank sở hữu tới 99% vốn điều lệ của PGBank thì tỷ lệ sở hữu của Petrolimex tại PGBank sẽ giảm mạnh. Như vậy, việc sở hữu ngoài ngành của Petrolimex được giải quyết (hoặc tỷ lệ còn lại rất thấp) song song, hệ thống Ngân hàng được củng cố vững mạnh hơn khi một Ngân hàng yếu kém được thực hiện tái cơ cấu thành công.  Một điểm giao tế của nhà băng BIDV  Cơ sở để thị trường nhận định MDB sẽ sáp nhập vào Maritime Bank là ở tỷ lệ sở hữu chéo cổ phần của hai nhà băng này. Hiện Maritime Bank là cổ đông lớn của MDB với tỷ lệ sở hữu vào khoảng 10,16% (theo BCTC năm 2012). Mặt khác, MDB là một Ngân hàng khá nhỏ, (tổng tài sản của MDB hiện chỉ khoảng 6.500 tỉ đồng so với khoảng 107.000 tỉ đồng của Maritime Bank) trong bối cảnh hiện thời việc MDB khoảng đối tác thân thuộc, “thân thiện” để sáp nhập tránh bị thâu tóm không mong muốn là điều dễ hiểu. Nếu được sáp nhập, việc sở hữu chéo của hai nhà băng này sẽ được giải quyết. Hệ thống các TCTD sẽ bớt đi thêm một cặp sở hữu chéo và giúp hệ thống lành mạnh, sáng tỏ hơn. Hao hao, thông tin về trường hợp Southern Bank và phương án sáp nhập với Sacombank đã được thông qua tại đại hội cổ đông Sacombank dù rằng từ phía Southern Bank vẫn chưa có những thông tin chính thức. Tuy nhiên, tại thời điểm ngày nay, đại diện vốn góp của Eximbank và Southern Bank tại Sacombank đang “áp đảo” và việc Sacombank và Southern Bank về một nhà sẽ là cách “hợp thức hóa” việc sở hữu chéo mà Eximbank cùng Southern Bank đã thực hành “thâu tóm” đối với Sacombank hơn một năm về trước. Nhiều khả năng, Eximbank cũng tiếp chuyện thoái vốn khổi Sacombank trong thời gian tới. Theo đánh giá, Southern Bank là một nhà băng nhỏ từng bị khủng hoảng về thanh khoản      Quảng Cáo     Chúng tôi có đội ngũ luật sư dày dặn kinh nghiệm, tranh tụng nhiều năm tại các cơ quan tòa án, trung tâm trọng tài trong nước và quốc tế, bảo vệ thành công quyền lợi của khách hàng trong các trường hợp tranh chấp thương mại, lao động, thuế, sở hữu trí tuệ và nội bộ công ty. Các luật sư am hiểu những anh hưởng nghiêm trọng của tranh chấp đến uy tín của doanh nghiệp, chúng tôi đưa ra những giải pháp hữu ích cho chiến lược phát triển, từ đó hình thành nên thương hiệu – mộtcong ty luatuy tín của doanh nghiệp ngày nay.  và hiện có tỷ lệ nợ xấu ở mức khá cao. Nhiều thông báo còn cho thấy, Southern Bank được coi là “sân sau” của Eximbank và nhóm cổ đông liên hệ. Điều này càng thể hiện rõ khi các khoản phải thu, lãi và phí phải thu bị “treo” khá lớn trong bảng cân đối suốt những năm gần đây đang đặt dấu hỏi lớn về chất lượng tài sản của Ngân hàng này. Dù rằng tại đại hội cổ đông của Sacombank còn khá nhiều cổ đông nhỏ lẻ phản đối kế hoạch này bởi lo ngại Sacombank sẽ bị suy yếu sau khi tiếp thu Southern Bank (có khoảng 2,3% số cổ đông phản đối) nhưng việc sáp nhập này cũng sẽ giúp bớt đi một mối quan hệ sở hữu chéo được coi là phức tạp nhất trong hệ thống hệ thống các TCTD nước ta từ trước tới nay. Rủi ro cho hệ thống sẽ được giảm bớt. Trước đó, SGT và KBC (là nhóm cổ đông do ông Đặng thật tâm làm chủ) đã thoái vốn tại Ngân hàng TMCP Phương Tây (Western Bank) và Western Bank hợp nhất với PVFC thành nhà băng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) vừa giúp xử lý sở hữu chéo từ nhóm cổ đông này và cơ cấu lại Western Bank theo đề án cơ cấu các nhà băng yếu kém của Ngân hàng Nhà nước. Ngoại giả, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đang cân nhắc mua bán, sáp nhập với một nhà băng khác “khi điều kiện cho phép”. Theo vắng tài chính, hiện Vietcombank đang có sở hữu chéo tại nhiều TCTD khác và là cổ đông lớn như Eximbank (8,19%), Ngân hàng Sài Gòn Công thương (4,3%), Ngân hàng Quân đội (9,59%), Ngân hàng Phương Đông (5,06%)… việc nhận sáp nhập TCTD khác có thể cũng nằm trong lộ trình giảm sở hữu chéo của Ngân hàng này.  Cần có lộ trình thực hành  Nhận định về vấn đề sở hữu chéo trong hệ thống các TCTD nước ta bây giờ, theo đại diện của nhà băng quốc gia cho biết, sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống TCTD đang có xu hướng diễn biến phức tạp, tiềm ẩn rủi ro và ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của từng TCTD nói riêng, cũng như toàn hệ thống TCTD nói chung, cản trở cố định đến quá trình cơ cấu lại hệ thống các TCTD. Để hạn chế và tiến tới kết thúc tình trạng sở hữu chéo trong hệ thống các TCTD, nhà băng quốc gia đã xác định mục tiêu xử lý sở hữu chéo là góp phần bảo đảm cho hoạt động của các TCTD an toàn, lành mạnh và sáng tỏ; phản chiếu đúng thực chất năng lực tài chính của TCTD và hệ thống các TCTD. Tuy nhiên, sở hữu chéo trong hệ thống các TCTD Việt Nam là vấn đề có tính lịch sử chẳng thể giải quyết ngày càng, ngày hai. Đặc biệt, việc xử lý sở hữu chéo không được làm ảnh hưởng thụ động, gây khó khăn trong hoạt động của các Ngân hàng. Giải pháp để ngăn ngừa và giải quyết sở hữu chéo hiện đang được nhiều chuyên gia khuyến cáo đó là việc đưa cấu trúc sở hữu về một cấu trúc theo đúng quy định của Luật các TCTD. Đây là việc làm cần thiết nhưng phải có lịch trình và thời kì cũng như cách thức hợp. Trước mắt, nhà băng quốc gia cần duy trì thanh rà soát liên tiếp, chặt đẹp, đảm bảo các “ông chủ” rút dần vốn của mình về đúng mức quy định của pháp luật mà không gây khó khăn, đổ bể cho hệ thống nhà băng. Để thực hành có thể phê duyệt nhiều phương, nhưng cách làm tốt nhất thời điểm hiện là nên cho phép các “ông chủ” nhà băng đích thực công khai sở hữu của họ và Ngân hàng Nhà nước ra thời hạn để họ thoái vốn một cách tự nguyện như bán cổ phần cho cổ đông khác. Trong trường hợp họ không tự làm được, Ngân hàng quốc gia sẽ cỡ khách hàng giúp họ thoái vốn hoặc có biện pháp cứng rắn hơn đối với những “ông chủ” này. Nhưng quan trọng là hệ thống giám sát phải sắc sảo, nghiêm khắc để không ai có dịp lợi dụng sở hữu chéo, tạo ra rủi ro lớn cho hệ thống tài chính - nhà băng.  Thành Trung